Dünyanın en önemli sanat etkinliklerinden Venedik Bienali’nin 59. Uluslararası Sanat Sergisi, 23 Nisan–27 Kasım 2022 tarihleri arasında düzenlenecek. Sanatçı Füsun Onur’un bienal için hazırladığı yerleştirmesi “Evvel zaman içinde…”, Arsenale'deki Türkiye Pavyonu’nda sergilenecek. Serginin küratörlüğünü İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri Direktörü Bige Örer üstleniyor. Türkiye Pavyonu, İKSV koordinasyonunda, TC Dışişleri Bakanlığı himayesinde ve TC Kültür ve Turizm Bakanlığı katkılarıyla gerçekleştiriliyor.
Minyatür bir masal dünyası
Füsun Onur Türkiye Pavyonu için ürettiği yeni sergisinde insanların yol açtığı ve gezegenin geleceğini tehdit eden insan odaklı yönetim anlayışına karşı birleşerek mücadele eden bir grup fareyle kedinin öyküsünü anlatıyor. Onur’un metal telleri eğip bükerek yaptığı figürleri birlikte çözüm yolları arıyor, dans ediyor, müzik yapıyor, seyahat ediyor, âşık oluyor. Bazıları boşlukta asılı kalırken, diğerleri pinpon topundan kafaları ve krapon kâğıdından renkli kıyafetleriyle bir oyunun sahnelerini canlandırıyor.
Onur’un iki yıl boyunca minimalist bir yaklaşımla, bir müzik parçası besteler gibi adım adım işlediği figürlerinin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan yapıt, kendisine özgü, minyatür bir masal dünyasının kapılarını aralıyor. Kabul edilen doğruların sorgulandığı ve gerçeklerin altüst olduğu bu dönemde Onur, bir kez daha beklentileri bir kenara bırakıp yeni eserinde hayatın kendisine, etrafındaki nesnelere bakarak onlardan yeni bir sanat dili yaratıyor; insan olmayanların yaşantısından öğrenmek, yaşamı olduğu gibi kabul etmek, sevmek ve birlikte yaşamak üzerine bir başyapıt sunuyor. Serginin tasarımını Yelta Köm üstleniyor, aydınlatma tasarımı Erinç Tepetaş'ın danışmanlığında yürütülüyor.
Füsun Onur’un en kapsamlı monografisi yayımlanıyor
Sergiye Füsun Onur’un yarım asrı aşan sanat üretimini bir kronoloji ve arşiv görüntüleriyle derinlemesine yansıtmayı hedefleyen bir monografi eşlik edecek.
İKSV ve Mousse Publishing ortaklığında Nisan ayında yayımlanacak, Marcello Jacopo Biffi’nin tasarladığı, editörlüğünü Bige Örer ile Nilüfer Şaşmazer’in birlikte üstlendiği yayında pek çok küratör, sanatçı ve sanat tarihçisinin Füsun Onur'un sanat pratiğine dair yazıları yer alıyor. Yayına Ahu Antmen, Alev Ersan, Anna Boghiguian, Anne Barlow, Aslı Seven, Ayşe Erek, Chus Martínez, Defne Ayas, Deniz Gül, Fatih Özgüven, Gregory Volk, Hera Büyüktaşcıyan, HG Masters, Iwona Blazwick, İz Öztat, Kevser Güler, Leylâ Gediz, Misal Adnan Yıldız, Murat Alat, Necmi Sönmez, Paolo Colombo, Sally Tallant, Seza Paker ve Tolga Tüzün yeni yazılarıyla katkıda bulunuyor.
14. İstanbul Bienali’nin küratörü Carolyn Christov-Bakargiev ve Füsun Onur’un sergilerine ev sahipliği yapan Maçka Sanat Galerisi’nin kurucularından Rabia Çapa’yla yapılan söyleşilerin de yer aldığı kitap, Angelika Stepken, Emre Baykal, Fulya Erdemci, Margrit Brehm, Suzana Milevska’nın da aralarında bulunduğu küratör ve yazarların Füsun Onur hakkında daha önce yayımlanmış metinlerinden bölümler içeriyor. Kitabın Türkçesi sergi açılışının ardından İKSV ve Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanacak.
Füsun Onur
Türkiye'nin öncü çağdaş sanatçılarından Füsun Onur çalışmalarında, anlatısal ve dolaylı otobiyografik referanslarla yüklü, basit, gündelik malzemelerin doğasında bulunan mekân, zaman, ritim ve biçim potansiyellerini ele almayı seçti. Yarım yüzyılı aşan üretken kariyerinde, resim ve heykelin sınırlarına meydan okuyarak 1970'lerin başında Türkiye'de avangardı güncel sanat kanonuna dahil etmek için çalıştı. Sanat dünyasının hâkim trendlerine ilgi duymayan Onur, özel hayatını pratiğinden ayırmadan dokuma ve tekstil gibi geleneksel ve eve dair nesne ve formları da eserlerine taşıdı.
Yapı Kredi Kültür Sanat (2007), Augarten Contemporary, Viyana (2010), İstanbul Modern (2011, 2014), Maçka Sanat Galerisi, İstanbul (1987, 1991, 1995, 2001, 2012, 2016) ve Arter, İstanbul (2014) gibi müze ve sanat mekânlarında kişisel sergiler açtı ve karma sergilere katıldı. Sanatçının eserleri, Staatliche Kunsthalle Baden-Baden (2001), ZKM, Karlsruhe (2004) ve Van Abbemuseum, Eindhoven’daki (2005) karma sergilerin yanı sıra İstanbul Bienalleri (1987, 1995, 1999, 2011, 2015), 2. Moskova Bienali (2007) ve dOCUMENTA(13), Kassel’de (2012) sergilendi.
Üsküdar Amerikan Kız Lisesi mezunu olan Onur, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde Ali Hadi Bara Atölyesi’nde heykel eğitimi aldı. 1964–1966 yılları arasında Fulbright bursuyla Maryland Institute College of Art'ta heykel bölümünde yüksek lisans eğitimine devam etti. İlk kişisel sergisini 1970’te Taksim Sanat Galerisi'nde açtı, ardından 7. Paris Genç Sanatçılar Bienali (1971), İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından düzenlenen 'Açık Hava Sergileri' (1974, 1975, 1976, 1977) ve Antwerp, Belçika'daki 13. Middelheim Bienali (1975) gibi çeşitli sergilere katıldı. Onur, İstanbul'da yaşıyor ve üretiyor.
Bige Örer
Venedik Bienali 59. Uluslararası Sanat Sergisi Türkiye Pavyonu'nun küratörlüğünü İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri Direktörü Bige Örer üstleniyor. Küratoryal projeleri arasında Aylaklar, İstanbul (2017), Çizgisel Aşkınlık, Amman (2016) ve Agorafobi, Berlin (2013, Fulya Erdemci ile) yer alıyor. Londra Whitechapel Gallery (2016) ve Palais de Tokyo'da (2018) küratoryal programlara katıldı. Hem sanatsal hem de akademik çalışmalar yürüten Örer, uluslararası güncel sanat bienallerinin finansmanı konusunda yaptığı araştırmaların yanı sıra çeşitli yayınlara katkı sundu, dersler verdi. Zaman Makinesinde Renkli Bir Gezinti: Çocuklar İçin İstanbul Bienalleri başlıklı çocuk kitabını Süreyyya Evren ile, Haz/Cızz kitabını İz Öztat ile birlikte kaleme aldı. Kadir Has Üniversitesi Küratoryal Çalışmalar Programı’nın kurucu üyelerindendir. Pek çok sanat kurumunda danışman ve jüri üyesi olan Örer, kurulduğu Mart 2013’ten bu yana Uluslararası Bienaller Birliği’nin başkan yardımcılığını yürütüyor.
